Apteczka pierwszej pomocy dla psa i kota – co powinna zawierać?
Na rynku można znaleźć wiele gotowych apteczek pierwszej pomocy dla zwierząt. Są tańsze i droższe, lepsze i gorsze. W tym blogu postaram się opisać co, z punktu widzenia lekarza weterynarii, powinno się znaleźć w takiej apteczce. Czy warto kupić gotowca, a może wystarczy uzupełnić naszą domową/samochodową/wyjazdową apteczkę o specyficzne produkty dostosowane do użycia u zwierząt? Oczywiście najwięcej sytuacji nagłych dzieje się wtedy, gdy nie mamy pod ręką apteczki…dlatego postaram się przybliżyć, jak nie wpadać w panikę i zacząć improwizować, gdy mamy do dyspozycji niewiele sprzętu.
Co zrobić w trakcie wypadku u psa lub kota? Po pierwsze bezpieczeństwo ratownika.
Kamizelka odblaskowa często jest konieczna, aby zapewnić bezpieczeństwo ratownikowi podczas akcji ratunkowej. Kaganiec miękki tekstylny lub sylikonowy, dostosowany do gatunku i rasy naszego pupila zawsze powinien być w apteczce, nawet jeżeli nasz pupil jest łagodny. Koc lub duży ręcznik przydaje się do owinięcia i unieruchomienia psa, kota czy innego zwierzęcia lub nakrycia jego głowy by było spokojniejsze. Jeżeli nie masz nic pod ręką użyj w tym celu części garderoby. Kołnierz ochronny plastikowy sztywny lub miękki materiałowy, który łatwiej zapakować w podróż. Używamy go, aby zabezpieczyć ranę/opatrunek oraz aby zabezpieczyć ratownika przed pogryzieniem.
Czym opatrywać rany u psa i kota?
Podczas opatrywania ran u zwierząt, należy trzymać się tych zasad co w medycynie ludzkiej. Można używać w tym celu tych samych środków odkażających (wybieramy te nie piekące) i tych samych środków opatrunkowych.
Sól fizjologiczna, płyn Ringera, Granudacyn, Octanisept, Rivanol – to jedne z wielu dostępnych na rynku płynów do przemywania i odkażania ran jak najbardziej nadających się do użycia u zwierząt. Jeżeli nie dysponujemy środkami medycznymi ranę należy doraźnie przemyć wodą lub wodą z mydłem.
Środki opatrunkowe takie jak bandaże tkane, elastyczne, plaster w rolce znajdujące się na wyposażeniu standardowej apteczki samochodowej jak najbardziej przydadzą cię do opatrywania ran w psów i kotów. Warto jednak zapakować ich do apteczki nieco więcej niż wymagane minimum. Elastyczny bandaż kohezyjny/ samoprzylepny (najlepiej weterynaryjny gorzki w smaku) to absolutne must have zwierzęcej apteczki- pomaga utrzymać opatrunek w miejscu, jest nieprzemakalny oraz zniechęca do lizania rany. Gdy musimy improwizować jako materiał chłonny możemy użyć tamponów, podpasek, części odzieży a opatrunek zabezpieczyć rękawiczką jednorazową, prezerwatywą, skarpetką itp. Staza to również sprzęt który warto mieć w apteczce, jednak prawidłowe jej użycie wymaga odpowiedniego przeszkolenia.
Co jeszcze powinno znaleźć się w apteczce dla pupila?
Sprzęt medyczny
W apteczce potrzebujemy również narzędzi, takich jak ostre nożyczki (najlepiej o tępych końcach lub ostro-tępych), pęseta (np. do wyciągania małych ciał obcych oraz kleszczy), kleszczołapki. Dobrze mieć kilka strzykawek o różnej pojemności np. do podawania leków, wody, przepłukiwania oczu, ran itp. Koc termiczny/folia termiczna/koc NRC świetnie sprawdza się w ratownictwie ludzi, jednakże większość przytomnych zwierząt będzie się go panicznie bało. Chociaż dostępne są już wersje weterynaryjne koca ratunkowego – mniej szeleszczące i mniej błyszczące, za to mocne z możliwością użycia go, jako noszy. Gdy nie mamy takowego koca ratunkowego zwierzę wyziębione należy okryć i położyć na kocu/odzieży, można ogrzać je termoforem lub butelką z ciepłą (nie gorącą) wodą. Przegrzanego psa czy kota wprowadzamy do chłodnego pomieszczenia, moczymy sierść chłodną (nie zimną) wodą, dajemy dużo chłodnej wody do picia.
Termometr
Do pomiaru temperatury u zwierząt nadaje się każdy termometr elektroniczny. Nie polecam, z wiadomych względów, stosowania termometrów szklanych. Jeżeli znajdziecie się Państwo w sytuacji, gdy jedyny dostępny termometr ma też służyć ludziom, należy obciąć palec jednorazowej rękawiczki i zabezpieczyć nim końcówkę. Warto, przed wprowadzeniem termometru do odbytu, użyć środka poślizgowego np. wazeliny, mydła w płynie ostatecznie wody/śliny. Więcej o pomiarze temperatury u zwierząt napisałam w poście o tym jak rozpoznać czy zwierzę jest zdrowe, a kiedy chore.
Leki w apteczce pierwszej pomocy dla psa i kota
Leki dla zwierząt w apteczce pierwszej pomocy to dobry pomysł pod warunkiem, że zostały one zaaprobowane przez prowadzącego lekarza weterynarii.
Jeżeli twoje zwierzę jest leczone przewlekle na wyjazdy zawsze zabieraj odpowiednią wyliczoną ilość leków oraz mały ich zapas – przecież część leków doustnych może zostać wypluta lub zwrócona i trzeba być na to przygotowanym.
Temat doraźnego podawania zwierzętom leków przeznaczonych dla ludzi wymaga osobnego opracowania, stąd nie zostanie szeroko omówiony w tym tekście. Osobiście uważam, że każde podanie leku pupilowi powinno być omówione z lekarzem weterynarii. To lekarz uzyskując dane z wywiadu i znając historię choroby pacjenta jest w stanie ocenić bilans korzyści i ryzyka w danym przypadku i podjąć decyzję o ordynacji leku. Należy pamiętać, że nawet podanie leków stosowanych u czworonoga wcześniej, a odstawionych przez lekarza lub pochodzących z niedokończonych przez właściciela terapii, nie koniecznie będzie korzystne. Można nieświadomie wywołać interakcje z obecnie stosowanymi lekami lub dublować stosowane substancje czynne leków.
Co zrobić w razie wypadku u psa lub kota?
W sytuacjach wymagających nagłej pomocy medycznej łatwo jest wpaść w panikę, co niestety szybko wyłapują nasi podopieczni i stresują się jeszcze bardziej. Zdenerwowane zwierzę może stać się nieobsługiwalne lub agresywne, stąd przede wszystkim zachowajmy spokój. Przygotujmy się na takie sytuacje kompletując apteczkę dla pupila lub uzupełniając naszą o specyficzne produkty dla zwierząt. Polecam każdemu odpowiedzialnemu właścicielowi zdobycie wiedzy w zakresie świadomej obserwacji i samobadania pupila, jak również odbycie kursu pierwszej pomocy zwierzętom.
Artykuł został opracowany przez dr lek. wet. Julia Kęsik-Maliszewska
Gabinet Weterynaryjny Filemon ul. Fulmana 7, Lublin
