Zdarzają się sytuacje, gdy właściciel musi opatrzyć rany zwierzęcia przed przewiezieniem go do lekarza weterynarii. Zanim przystąpimy do jakichkolwiek działań zapewnijmy bezpieczeństwo przede wszystkim sobie. Upewnijmy się że znajdujemy się w bezpiecznym miejscu, a zwierzę ma np. założony kaganiec. Zachęcam do przeczytania bloga dotyczącego jak w bezpieczny sposób zabezpieczyć siebie i zwierzę przed przystąpieniem udzielania pierwszej pomocy.
Jak opatrywać rany u psów i kotów?
W przypadku silnego krwawienia istotne jest przede wszystkim jego zatrzymanie poprzez nałożenie chłonnych materiałów opatrunkowych oraz zastosowanie ucisku. Jeżeli rana nie krwawi silnie należy ją najpierw oczyścić z ziemi i innych stałych cząstek, odkazić, a następnie osłonić jałowym opatrunkiem.
W przypadku leczenia ran ludzi i zwierząt postępowanie przedmedyczne nie różni się znacząco. U zwierząt możemy używać tych samych materiałów opatrunkowych, co u ludzi.
Do pierwszego przemycia rany z brudu możemy użyć soli fizjologicznej, płynu Ringera, a gdy nie mamy nic pod ręką, wody czy wody z mydłem. Warto mieć na wyposażeniu apteczki strzykawki 5 lub 10, aby móc pod ciśnieniem przepłukiwać rany. Do odkażania ran polecam niepiekące środki odkażające takie jak Rivanol, Octenisept, Granudacyn. Jeżeli kompletujecie Państwo survivalową apteczkę polecam nadmanganian potasu – jest lekki, bo w postaci tabletek czy proszku, świetnie się sprawdza do zakażonych ran. Trzeba jednak pamiętać o każdorazowym wykonaniu świeżego roztworu o kolorze denaturatu, oraz że stężony brudzi palce i powierzchnie. Suche granulki można używać do przyżegania małych krwawiących ran (np. gdy zbyt głęboko obetniemy pazur), a roztwór z lekko widoczną barwą nadaje się do picia. Jeżeli jesteśmy zmuszeni odkazić wodę do picia możemy użyc nadmanganianu potasu wykonując roztwór o ledwie widocznej barwie.
Co dodatkowo powinna zawierać apteczka dla psa i kota?
Ważne, aby w apteczce pierwszej pomocy znalazły się jałowe gaziki, bandaże, bandaże elastyczne z zapinkami, mocno klejący plaster w rolce papierowy lub tkaninowy. Gdy nie mamy nic pod ręka materiałem chłonnym mogą być fragmenty odzieży, podpaski, tampony. Jeżeli po założeniu opatrunku zauważymy że intensywnie nasiąka krwią należy dołożyć kolejną warstwę chłonnego materiału i docisnąć ją np. bandażem elastycznym. W żadnym wypadku nie usuwamy pierwszego opatrunku przylegającego do rany – jeżeli tak zrobimy to zerwiemy powstający tam skrzep krwi i zwiększymy krwawienie.
W przypadku zwierząt, to nie samo opatrzenie rany jest sztuką, a wykonanie opatrunku w taki sposób, aby przetrwał i pełnił swoje funkcje, chociaż do czasu udzielania zwierzęciu fachowej pomocy. Aby tak się stało pozostawiamy pupila w kagańcu (ale takim, który umożliwia otwarcie pyska i zianie), zakładamy kołnierz ochronny i pędzimy do lecznicy weterynaryjnej. Podstawowy opatrunek można zabezpieczyć przy użyciu elastycznego bandaża samoprzylepnego/kohezyjnego (szczególnie polecam te gorzkie), przylepiając zwykły plaster wzdłuż kończyny przez całą długość opatrunku i do sierści zwierzęcia, powyżej i poniżej. Jako tymczasowa osłona opatrunku na kończynie sprawdzi się dziecięca skarpetka, a nawet kondom; docelowo specjalne osłony na opatrunki takie jak buciki, koszulki pooperacyjne itp.
Sprzętem pomocnym w tamowaniu silnego krwawienia w obrębie kończyn jest staza. Jest to nic innego jak pasek z gumki z odpowiednim zapięciem umożliwiającym pewne jej zaciśnięcie i szybkie poluzowanie. Jest to sprzęt, który warto mieć w apteczce pierwszej pomocy. Jeżeli musimy improwizować stazę może zastąpić bandaż elastyczny, sznurówka, pasek od spodni (ale uwaga- zawiązane w sposób umożliwiający łatwe odwiązanie), elastyczny bandaż samoprzylepny.
Artykuł został opracowany przez dr lek. wet. Julię Kęsik-Maliszewską
Gabinet Weterynaryjny Filemon ul. Fulmana 7, Lublin
